Yaklaşık bir buçuk ay önce bombardımanlar eşliğinde başlayan Rusya-Ukrayna savaşı, sadece sahada değil, masada ve sanalda da dünyayı ikiye böldü. Tıpkı İkinci Dünya Savaşı’ndaki gibi batı bloğu ile doğu bloğu iki farklı cepheye ayrılırken, özellikle batı bloğu Rusya’ya sadece devlet kanalından değil, özel sektör kanalından da yaptırım uyguladı.
Birçok Amerika ve Avrupa merkezli şirket Rusya’dan çekilirken, popüler sosyal medya platformları “Rusya’nın işgalci olduğunu ve Putin ile Rusya’ya karşı nefret paylaşımlarının tölare edileceğini” yaklaşık bir ay önce duyurdu. Bugün ortaya çıkan haberler ise tam tersi bir durumu ortaya çıkardı. Facebook ve Instagram’ın Rusya lehine propagandalara izin verdiği iddia edildi.
Meta çalışanlarından dikkat çeken iddia:
Avrupa basınında çıkan haberlere göre Ukrayna’yı desteklese de Rusya propaganasının aracısı olan Meta, Maripol’deki hastane saldırısında insanları doğru bilgiye ulaştıramadı. Konu ile ilgili basına konuşan Meta çalışanları, Maripol şehrinde gerçekleşen Rus bombardımanının Facebook ve Instagram’da bilinçli olarak ‘gerçekleşmemiş’ gibi gösterilmeye çalışıldığını söyledi.
Aslında direkt olarak birinci ağızlardan yapılan açıklamalar, Facebook ve Instagram’ı bünyesinde barındıran Meta’nın Ukrayna’nın yanında yer aldığını gösteriyordu. Ancak bugün ortaya çıkan bilgilere göre bu durum pratikte pek de öyle değil. Maripol’deki hastane saldırısı sonrasında basına yansıyan bir fotoğraf karesi, insanları Rusya’ya karşı iyice kinlendirmişti.
Moda ve güzellik alanında Influencerlık yapan Ukraynalı Marianna Vishegirskaya’nın bombardıman sonrası karnını tutarak hastaneden çıktığı görüntü sosyal medyada ses getirmişti. Ancak görünen o ki bu durum çok kolay bir şekilde provoke edildi.
Rusya, Ukrayna’yı ‘kurguculuk’ ile suçladı
Olay sonrası tüm Rus yetkilileri hastaneye ve sivillere saldırmadıklarını dört koldan duyurmaya başladı. Sadece sözlerle de yetinmeyen Rusya; devlet televizyonunda, sosyal medyada ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyin‘de Infuliencer Vishegirskaya’nın Ukrayna ile işbirliği yaptığını ve özenle hazırlanan ‘sivilleri vuruyorlar‘ propganadasında başrol olduğunu söyledi. Rusya’ya göre görseller Ukrayna tarafından makyajlar ve çeşitli kıyafetler ile hazırlanmış bir kurguydu.
Vishegirskaya’nın hastanede çekilen görüntülerinden biri:
Bu açıklamalar sonrası Instagram ve Facebook’ta örgütlenen Ruslar, içerik üreticisinin Instagram’daki eski fotoğraflarının altına onun taklitçi ve oyuncu olduğunu yazmaya başladı. Kısa sürede artan yorumların şiddeti de aynı hızda arttı. Meta cephesi ise yorumların içeriğinde Maripol saldırısı ile ilgili ibareler bulunmadığını, yalnızca Influencer’in “oyuncu, taklitçi, yalancı” olduğunu ifade eden kelimelerden oluştuğunu, dolayısıyla da bir suç barındırmadığını söylemeye başladı. Bu da yorumların silinmemesi ve Rusya’nın daha rahat propaganda yapması ile sonuçlandı.
Savaş sırasında ortaya çıkabilecek yalnış haberler ve propaganalar için geniş bir ekibin bulunduğunu söyleyen Meta yetkilisi, Ukrayna destekçileri için bir duyuru da yaptı. Buna göre Mart ayında sonlanması beklenen Putin ve Rusya’ya karşı nefret suçu söylemlerinin serbestliğini Nisan sonuna kadar uzattı. Ayrıca Rusya’nın Maripol hastanesi ile ilgili yaptığı propagandaların bir daha yaşanmayacağını dile getirdi.
Vishegirskaya’nın hastanede çekilen diğer görüntüleri:
