Son yıllarda sosyal medya kullanıcılarının ve içerik üreticilerinin ilgisini kısa videolar çekiyor. Vine döneminde de bu durum böyleydi fakat TikTok’un devreye girmesiyle birlikte ortaya daha gelişmiş bir format çıktı. Daha sonra Instagram Reels ve YouTube Shorts da aynı formatı getirerek “kolayca düzenlenebilen” kısa videoların hakimiyet kurmasına neden oldu.
Bu videoların ortak özelliklerinden biri de videolarda çoğu zaman aynı şarkıların kullanılması. Sürekli aynı şarkıları duymayı bir kesim seviyor olsa da ciddi bir kesim ise bunları duymaktan bıkmış durumda. Hep aynı şarkıların kullanılmasının tek nedeni algoritma mı, yoksa farklı nedenler de mi bulunuyor? İşte olası tahminler:
Psikolog Sadaf Vidha, bazı şarkılara aşırı maruz kalmanın kişide rahatsızlık oluşturabileceğini belirtiyor.
Hatta bu müzikler “kulak solucanı” adı verilen rahatsız edici duruma neden olabiliyor. Gün içinde istemsiz bir şekilde dilimize dolanıp beynimizin içinde çalmaya devam ettikleri için günlük işlerimize konsantre olmamızı engelleyebiliyorlar.
Örneğin bu şarkı aslında yalancı bir çocuk hakkında olmasına rağmen, viral videolardaki kullanımı nedeniyle ters giden durumlarla özdeşleşmiş durumda.
Bu şarkıların trend olmasındaki en önemli etken, bir dizi içerik üreticisi tarafından yönlendiriliyor olmaları. Hatta birçok topluluk faaliyetiyle bu şarkıların viral olmasının sağlandığı düşünülüyor. Yani bu takımlar bir nevi fırlatma rampası olarak çalışıyor.
Kesin olmasa da müzik şirketleri kendi şarkılarının viral olmasını sağlamak için girişimlerde bulunuyor olabilir.
Bu belki sosyal medya şirketlerine, belki de fenomenlere para ödeyerek gerçekleşebilir. Nispeten bilinmeyen müzisyenler böylece kamuoyunun dikkatine sunulabilir.
Bir diğer önemli etken ise bu platformların sunduğu özelliklerin birtakım şarkıların viralleşmesine olanak tanıması.
Doğrudan kaynaktan gelen lisanslı müzikler, video düzenlemesi yapılırken videolara kolayca eklenebiliyor. İlgi çeken bir müzik, “sesi kaydet” özelliğiyle kaydedildikten sonra, milyonlarca kullanıcı tarafından videolarda kolaylıkla kullanılabiliyor. Bu da bir müziğin kolayca viral olmasını sağlıyor.
Bu müzikler “tanıdık” geldiği için kullanıcılar tarafından daha sık tercih ediliyor.
Çünkü videoyu izleyenler, daha önce pek çok videoda duyduğu müziği yeniden duyunca o videoya farkında olmadan takılıp kalıyor. İçerik üreticileri bu seslerin işe yaradığını tecrübe ettikleri için farklı sesler kullanıp da videosunu riske atmak istemiyor.
Bilime göre; daha önce gördüğümüz, duyduğumuz, hissettiğimiz şeylere çekiliyoruz.
“Maruz Kalma Etkisi” adı verilen bu psikolojik etkiye göre, belirli bir uyarana ne kadar çok maruz kalırsak, ondan o kadar çok hoşlanıyoruz. Bildiğimiz şeyleri seviyoruz. Bu nedenle söz konusu müzikler sosyal medya kullanıcılarının ortak bir zemini olmuş durumda.
Bütün bunların yanı sıra “uğraşmak istemememizin” de hep aynı şarkıların kullanılmasında etkisi bulunuyor.
Bildiğimiz ve herkes tarafından kullanılan şarkıların alternatifini aramak için tembel oluşumuz ve buna zaman ayırmayışımız da akışımıza aynı şarkıların düşmesine neden oluyor.
Kaynaklar: 1, 2, 3
